Wat is een persoonlijk faillissement precies? Een persoonlijk faillissement (ook wel natuurlijke personen faillissement genoemd) betekent dat je officieel verklaart je schulden niet meer te kunnen betalen.
Het wordt uitgesproken door de rechtbank en heeft verregaande juridische en praktische gevolgen:
Je verliest controle over je financiën
Een curator beheert je inkomen en bezittingen
Schuldeisers worden via de curator betaald
Je komt in het faillissementsregister terecht
Zo’n stap is ingrijpend en moet pas genomen worden als alle andere oplossingen niet haalbaar zijn. Denk hierbij aan schuldsanering zonder faillissement.
Wanneer kun je faillissement aanvragen als particulier?
Je kunt faillissement aanvragen als:
Je meer dan één schuldeiser hebt
De schulden opeisbaar zijn (je moet ze nu betalen)
Je niet in staat bent deze schulden te voldoen
Er geen kans is op minnelijk akkoord of hulp via schuldhulpverlening
Let op: ook schuldeisers kunnen een faillissementsaanvraag doen. Als je zelf het initiatief neemt, heet dit eigen aangifte.
Welke alternatieven zijn er vóórdat je failliet gaat?
Voordat je de stap naar de rechtbank zet, moet je altijd nagaan of alternatieven mogelijk zijn. In Nederland heb je in 2025 toegang tot:
Minnelijke schuldregeling via de gemeente – Zie onze gids over schuldsanering 2025
Betaalregelingen treffen met schuldeisers
Budgetbeheer of beschermingsbewind
Hulp bij geen inkomen, wel schulden – Lees daarover in dit artikel
Faillissement is het laatste redmiddel, niet de eerste keuze.
Hoe werkt het aanvragen van persoonlijk faillissement?
1. Voorbereiding van je aanvraag
Verzamel alle openstaande schulden (facturen, aanmaningen, contracten)
Toon aan dat je meerdere schuldeisers hebt
Maak duidelijk dat je duurzaam niet kunt betalen
Vraag eventueel advies aan een jurist of gemeente
2. Indienen van het verzoekschrift
Je dient een verzoekschrift tot faillietverklaring in bij de rechtbank van je woonplaats. Je hebt hiervoor nodig:
Je identiteitsbewijs
Overzicht van schulden en schuldeisers
Bewijs van onvermogen (zoals inkomen, uitgaven, eigendommen)
Als je zelf de aanvraag doet, betaal je griffierechten (ca. €300 in 2025). Heb je weinig tot geen inkomen? Dan kun je mogelijk bijzondere bijstand aanvragen via de gemeente.
3. Zitting bij de rechtbank
Na je aanvraag word je uitgenodigd voor een zitting. Daar zal de rechter:
Beoordelen of je aan de voorwaarden voldoet
Vragen of je alternatieven hebt geprobeerd
Overwegen of een curator nodig is
Indien goedgekeurd, word je failliet verklaard en wordt een curator aangesteld.
Wat doet een curator tijdens je faillissement?
De curator beheert al je financiële zaken:
Verkoopt (indien nodig) waardevolle bezittingen
Verdeelt opbrengst onder schuldeisers
Voert overleg met instanties, werkgevers, bank, Belastingdienst
Bepaalt hoeveel je mag houden voor levensonderhoud
Je mag zonder toestemming van de curator geen nieuwe schulden maken, contracten aangaan of financiële verplichtingen aangaan.
Hoe lang duurt een persoonlijk faillissement?
De duur varieert, maar een gemiddeld traject duurt tussen de 6 en 24 maanden. Het faillissement eindigt wanneer:
Alle bezittingen zijn verdeeld
De rechtbank het faillissement opheft
Je een akkoord sluit met de schuldeisers
De rechter vindt dat verdere afhandeling zinloos is (bijvoorbeeld: geen bezittingen en geen inkomen)
Let op: schulden blijven in veel gevallen bestaan, tenzij je een schone lei krijgt via een akkoord.
Wat zijn de gevolgen van faillissement?
Een persoonlijk faillissement heeft grote gevolgen:
BKR-registratie met code 4
Geen toegang tot nieuwe leningen of abonnementen
Je naam wordt gepubliceerd in het faillissementsregister
Je kunt tijdelijk geen eigen bedrijf starten of een functie bekleden met financiële verantwoordelijkheid
Psychologische stress en sociale gevolgen zijn vaak groot
Daarom is het belangrijk om alternatieven te overwegen, zoals besproken in wat te doen bij oplopende schulden.
Kan je opnieuw beginnen na faillissement?
Ja. Na afronding van het faillissement kun je:
Opnieuw opbouwen, schuldenvrij
Na verloop van tijd weer krediet aanvragen
Zelf financiële controle herwinnen
Veel mensen kiezen er na afloop voor om hulp te zoeken bij gratis budgetcoaches of online tools om herhaling te voorkomen.
Veelgestelde vragen (FAQ)
Is persoonlijk faillissement hetzelfde als schuldsanering?
Nee. Bij schuldsanering (WSNP) behoud je meer controle, en wordt er gestreefd naar kwijtschelding van schulden na drie jaar. Faillissement is strenger en minder gunstig.
Kan ik zelf faillissement aanvragen of moet de schuldeiser dat doen?
Je kunt als particulier zelf faillissement aanvragen, maar ook een schuldeiser kan dit doen via de rechter.
Wordt mijn partner ook failliet verklaard?
Niet automatisch. Alleen als jullie samen schulden hebben of een gezamenlijke aanvraag doen, kan dat gevolgen hebben voor de partner.
Conclusie
Een persoonlijk faillissement is ingrijpend, maar soms onvermijdelijk. In 2025 is de wetgeving duidelijk: alleen als er geen enkele andere oplossing meer mogelijk is, komt faillissement in beeld. Bereid je goed voor, verzamel je documenten en zoek juridische ondersteuning. En vergeet niet: er zijn bijna altijd eerst andere paden mogelijk om uit de schulden te komen – zonder failliet te gaan.
